Budowa rozpoczęła się w 1710 roku, swój ostateczny, widoczny do dziś kształt bazylika uzyskała po wzniesieniu wysokiej na 75 metrów wieży w 1772 roku.

To największy kościół ewangelicki w Polsce - projektowano go na 6 tysięcy wiernych, tyle osób może zresztą pomieścić także obecnie, choć miejsc siedzących jest trzy i pół tysiąca. Mówi się, że w razie potrzeby do bazyliki może wejść cała, licząca niemal siedem tysięcy osób wspólnota parafialna.


Układ ławek w kościele jest dziś nietypowy, znaczna część wiernych zwrócona jest nie w stronę ołtarza, lecz do osi głównej, liczącej ponad 50 metrów długości nawy. W półkolistym prezbiterium znajduje się imponujących rozmiarów, bogato rzeźbiony rokokowy ołtarz - dzieło miejscowego artysty - Józefa Prackera. Wokół przedstawiającego ostatnią wieczerzę obrazu umieszczono figury ewangelistów.

Nieopodal ołtarza znajduje się popiersie szwedzkiego króla Karola XII - władcy, który ujął się po stronie śląskich protestantów i w 1707 roku, po pertraktacjach z cesarzem Józefem I wymógł zezwolenie na budowę protestanckich świątyń. Wizerunek króla jest darem ewangelików ze Szwecji. Warto zwrócić uwagę na dwupoziomową ambonę, która pozwala na zwracanie się do wszystkich wiernych (ze stanowiska górnego) lub - w sytuacji, gdy świątynia nie jest pełna - jedynie w stronę ołtarza.


Utworzenie Muzeum Protestantyzmu pozwoliło na zebranie w jednym miejscu i zabezpieczenie eksponatów muzealnych, które wchodzą w skład zabytkowych zbiorów Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie. Dzięki trzem pięknym pomieszczeniom ekspozycyjnym, wyposażonym w sprzęty pozwalające na stworzenie eksponatom optymalnych warunków przechowywania oraz ich wyposażeniu w profesjonalny sprzęt wystawienniczy, Parafia uzyskała także możliwość udostępniania wszystkich swoich zbiorów bibliotecznych, archiwalnych i muzealnych. Z kolei Cieszyn otrzymał dodatkowy, ważny punkt na turystycznym szlaku miasta, który już w pierwszym roku swojej działalności odwiedziło ponad 2 tysiące osób z Polski i z zagranicy.