Konkatedra Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Żywcu to świątynia zbudowana w XV wieku. Ma wysoką wieżę, ozdobioną u szczytu galerią.

W XVI wieku kościół był dwukrotnie rozbudowywany staraniem rodziny Komorowskich, ówczesnych właścicieli żywiecczyzny. Pierwsza rozbudowa miała miejsce w latach 1515-42. 9 października 1547 roku kościół został uroczyście poświęcony. Druga rozbudowa była przeprowadzona w latach 1582-83 staraniem Jana spytka Komorowskiego podczaszego krakowskiego. Po raz kolejny przedłużono nawę i rozpoczęto budowę wieży pod kierunkiem włoskiego architekta Jana Ricci.

W 1585 roku wieżę podwyższono dobudowując do jej pierwotnej części, wzniesionej z kamienia, część górną z cegły.

Na przełomie XVI i XVII wieku od strony północnej wzniesiona została kaplica p.w. Wniebowzięcia NMP, zwana, przez wzgląd na fundatorów i groby, które kryją się pod posadzką, kaplicą Komorowskich. W 1639 roku od strony wschodniej dobudowano kapliczkę Ogrojca. W 1711 roku kościół odnowiono, nadając mu wystrój barokowy. Podwyższone po odbudowie mury prezbiterium nakryto sklepieniem kolebkowym z lunetami. Zmieniono ostrołukowy kształt okien na obecny.

Nawę odrestaurowano. Pozostawiono też gotycki kształt okien, jedynie zmniejszyła się ich ilość.

Cały odbudowany kościół nakryto nowym dachem. Nie odbudowano gotyckiego szczytu oddzielającego dach nawy od dachu nad prezbiterium. W roku 1745 rozpoczęła się odbudowa wieży. Zniszczony strzelisty hełm zastąpiono obecnym. Później jeszcze raz piorun uszkodził wieżę kościelną. Odnowiono ją dopiero w 1821 roku. W 1903 roku dobudowano od strony południowej nową zakrystię, w 1929 roku przy południowej ścianie nawy głównej wzniesiono kaplicę grobową rodziny Habsburgów.

Dziś zwana jest ona również kaplicą Matki Boskiej Częstochowskiej.

Teren wokół kościoła był do końca XVIII wieku terenem cmentarza. W 1992 roku kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP w Żywcu został podniesiony do rangi konkatedry, czyli współkatedry.