Kościół Świętego Krzyża – gotycki kościół w Żywcu,
położony w dzielnicy Śródmieście, w części miasta zwanej Rudzą. Kościół
pochodzi z początku XV wieku. Nazywany jest również kościołem Trzech Krzyży. Został zbudowany
w stylu gotyckim, rozbudowany w okresie baroku. W 1690 roku
z inicjatywy księdza Wojciecha Symeliusza, proboszcza
i dziekana żywieckiego, zostało powiększone prezbiterium. Dobudowano wtedy kolistą absydę.
W 1878 roku powstała kaplica ogrójca, a w 1910 roku – wieża.
Wnętrze nawy nakryte jest
sklepieniami kolebkowymi, a spadzisty dach pokryty jest gontem. W ołtarzu głównym znajduje się
wczesnobarokowy drewniani krucyfiks. Po bokach umieszczono nieco nowsze posągi Matki Boskiej, św. Jana Ewangelisty oraz Marii Magdaleny. W kościele znajduje się również
kilka ołtarzy bocznych.
Na zewnątrz, przy absydzie znajduje się
Kalwaria z Ukrzyżowanym Chrystusem i łotrami po dwóch jego stronach. Są to barokowe rzeźby wykonane z drewna
i polichromowane. Obok kościoła znajdował się niegdyś cmentarz, gdzie zostały pochowane osoby skazane przez sąd miejski na karę śmierci. Na ich grobach umieszczono kamienne krzyże, lecz do dzisiaj zachował się tylko jeden z nich.