Wstecz

Stary Cmentarz Żydowski w Cieszynie
ul. Haźlaska 39, 43-400 Cieszyn

Stary Cmentarz Żydowski w Cieszynie
 
Stary Cmentarz Żydowski przy ulicy Hażlaskiej w Cieszynie jest jedną z dwóch (obok Nowego Cmentarza Żydowskiego) izraelickich nekropolii w mieście i zarazem najstarszą z nich. Grunt pod cmentarz został zakupiony w 1647 roku i od tego czasu należał do rodziny Singerów. W 1785 roku cmentarz został sprzedany gminie żydowskiej w Cieszynie. Ostatni pochówek na terenie cmentarza odbył się w 1928 roku. W 1986 roku cmentarz został wpisany do rejestru zabytków. Cmentarz obecnie należy do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej.

Cmentarz ma powierzchnię 1,9ha i jest otoczony murowanym ogrodzeniem. Do dziś na terenie cmentarza zachowało się ponad 1500 nagrobków. Najstarszy z nich pochodzi z 1686 roku. Inskrypcje stosowane na macewach w Cieszynie są bardzo krótkie i proste – należą do nich, oprócz imienia zmarłego i daty urodzenia i śmierci, krótkie pochwały dotyczące sprawiedliwości, bogobojności czy dobroczynności i opieki nad ubogimi. Sporadycznie pojawiają się dłuższe teksty nagrobne.

W połowie wieku XIX obserwować można silne wpływy asymilacji żydowskiej i nagrobki straciły wtedy wygląd tradycyjnej macewy. Pojawiają się nawiązania do stylistyki neoklasycznej (kwiat akantu, jońskie lub doryckie półkolumienki), a od połowy lat 50. obelisk – typowa forma nagrobna żydowskich środowisk asymilowanych. Nagrobki obeliskowe pozbawione są cech identyfikacji religijnej, czasem nie posiadają nawet inskrypcji hebrajskiej – epitafia wyryte są alfabetem łacińskim, najczęściej w języku niemieckim.

Wykonane są już nie z piaskowca, lecz z ciemnego granitu i wapienia krystalicznego. Na cmentarzu znajdują się także dwa nagrobki żeliwne (Ignaza Loebensteina i Estery Altman) z drugiej połowy XIX wieku. Najprawdopodobniej w Cieszynie znajdowały się także nagrobki drewniane, stosowane w ubogich pochówkach, żaden jednak nie przetrwał do naszych czasów.

Ten obiekt należy do następujących kategorii:
- Cmentarze
- Zabytki