Za datę powstania muzeum przyjmuje się 23 maja 1972 roku, czyli dzień powołania Społecznego Komitetu Organizacyjnego Muzeum Regionalnego. Celem stało się gromadzenie i eksponowanie przedmiotów kultury materialnej oraz dzieł sztuki mających bezpośredni związek z regionem jaworznickim i miastem. Zaczątek zbiorów stanowiły przejęte od kopalń zbiory starych map i planów górniczych. Otwarcie ekspozycji odbyło się 15 grudnia 1972 roku w Domu Technika przy ul. Grunwaldzkiej 37.

Dział historyczny zbiera przedmioty, dokumenty i fotografie związane z powstaniem i rozwojem miasta. Zgromadzone meble i inne eksponaty stanowiły wyposażenie kancelarii urzędniczej oraz mieszczańskiego pokoju gościnnego z przełomu XIX i XX wieku. Na uwagę zasługuje ciekawy zbiór obrazów, zegary oraz kolekcja porcelany.


Dział etnograficzny prezentuje zbiory związane z kulturą ludową regionu Jaworzna. W sali zgromadzony jest: stary sprzęt gospodarstwa domowego, narzędzia pracy, stroje, wyposażenie wnętrz mieszkalnych. Fotografie dokumentują obiekty dawnego budownictwa wiejskiego ulegające zniszczeniu. Ważną częścią wystawy jest ekspozycja poświęcona kulturze duchowej. W jej skład wchodzą oleodruki i sakralna rzeźba ludowa.

W skład ekspozycji górniczej wchodzą pamiątki z początków górnictwa węglowego i rudnego w Jaworznie. Zgromadzone przedmioty: to między innymi dawne narzędzia pracy i instrumenty miernicze, mundury, lampki, skamieliny z kopalń i kamieniołomów, dokumenty i fotografie. Na szczególne zainteresowanie zasługują zbiory map górniczych z XVIII wieku. Ciekawym uzupełnieniem wystawy jest kolekcja rzeźb górniczych w węglu oraz wizerunek św. Barbary.