Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej (1889-1968) zostało powołane do życia 2 stycznia 1973 roku jako Oddział Muzeum w Cieszynie. Po śmierci pisarki, jej mąż Zygmunt Szatkowski za namową przyjaciół, postanowił stworzyć muzeum Pisarki.

Rozpoczęto prace przygotowawcze związane z uporządkowaniem i spisaniem całej spuścizny na którą złożyły się rękopisy powieści i innych utworów literackich, korespondencja oraz biblioteka. W tym samym czasie Zygmunt Szatkowski zaczął urządzać muzeum w ich mieszkaniu. Początkowo mieściło się ono w jadalni i gabinecie. W 1970 roku muzeum zostało otwarte i było zwiedzane przez liczne wycieczki i pojedyncze osoby z kraju i zagranicy.

Z jego zbiorów korzystali studenci Uniwersytetu Śląskiego piszący prace dotyczące Zofii Kossak pod kierunkiem prof. Jana Zaręby.

W maju 1972 roku dyrekcja Muzeum w Cieszynie wystąpiła z wnioskiem do Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach o zgodę na otwarcie placówki muzealnej poświęconej Zofii Kossak. Nastąpiło to 2.01.1973 roku, kiedy dyrektor Muzeum w Cieszynie powierzył mjr dypl. Zygmuntowi Szatkowskiemu obowiązki kustosza Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej. Przekazanie zbiorów nowej placówce nastąpiło 10.01.1973 roku. Placówka jest oddziałem Muzeum Śląska Cieszyńskiego.

Muzeum powstało w budynku popularnie zwanym "domkiem ogrodnika", należącym do Pisarki, a potem do jej spadkobierców. Budynek ten był bowiem służbowym mieszkaniem ogrodnika zajmującego się parkiem wokół dworu w okresie międzywojennym (sam dwór, w którym pisarka mieszkała w okresie międzywojennym spłonął 9 maja 1945 roku). Jest to muzeum biograficzne autorki znaczących powieści: "Pożoga", "Krzyżowcy", "Dziedzictwo". Tutaj po powrocie z emigracji pisarka spędziła ostatnie lata życia (1957- 1968).

W 2002 roku udostępniono dla zwiedzających sypialnię oraz kuchnię. W pomieszczeniu sypialni urządzono pokój biograficzny. Organizując ekspozycję, dołożono starań, by w pomieszczeniach zachowane zostały meble na swych dawnych miejscach stwarzając niepowtarzalny klimat mieszkania Pisarki.