Pustynia Błędowska (ok.15 km) -
jedyny w Europie środkowej śródlądowy obszar lotnych piasków o powierzchni 32km
2. Obecnie coraz bardziej zarośnięty, ale nadal niezwykle popularny na piesze wędrówki. Przez środek pustyni malowniczo wije się
rzeka Przemsza. Granicą północną pustyni jest
wieś Chechło, a na południu graniczy ona z
dużym obszarem leśnym. Długość pustyni wynosi niecałe 10km, a szerokość do 4km.
Średnia miąższość piasków to 40m (maksymalnie do 70m). Przez pustynię, z zachodu na wschód, przepływa
rzeka Biała Przemsza. Obszar pustyni objęty jest
programem ochrony Natura 2000. Pustynia w swojej obecnej postaci jest
pochodzenia antropogenicznego.
W wyniku intensywnej działalności okolicznych mieszkańców, na terenie pustyni poziom wód gruntowych opadł do tego stopnia, że uniemożliwiło to rozwój roślin.
W połączeniu z
intensywną wycinką lasów na potrzeby górnictwa i hutnictwa, rozwijających się w tych rejonach już od średniowiecza, spowodowało to
odsłonięcie ok. 150km2 piasków, sięgających na południu aż w okolice Szczakowej. Pozostałości tej tzw. Dużej Pustyni Błędowskiej to już niemal całkowicie zarośnięta Pustynia Starczynowska na zachód od Olkusza oraz Dziadowskie Morze koło Boru Biskupiego w okolicach Bukowna.
W latach 50. część pustyni zaorano i obsiano
wierzbą kaspijską oraz
sosną. W połączeniu z pyłami przemysłowymi GOP-u i obserwowanym obecnie podnoszeniem się poziomu wód, spowodowało to znaczne zmniejszenie powierzchni odkrytych piasków.
Część południowa pustyni jest już
niemal całkowicie zarośnięta (wyjątkiem są krawędzie wschodnie), a
część północna, w okolicach Chechła, jest wciąż terenem
w dużej mierze odsłoniętym. Obecnie podejmuje się działanie mające na celu uchronienie tego unikalnego obszaru poprzez karczowanie sukcesywnie zarastających drzew.
Na Pustyni Błędowskiej została zrealizowana
ekranizacja "Faraona" Bolesława Prusa. Dawniej zdarzało się tu
zjawisko fatamorgany, obecnie pustynia zanika, porośnięta przez sucholubne zarośla i lasy iglaste. Jest to atrakcyjny
teren wędrówek pieszych oraz konnych: Błędów połączony jest z Kluczami żółtym "Szlakiem Pustynnym"; miejscowości te łączy także pomarańczowy szlak jeździecki – "Transjurajski Szlak Konny", z odnogą
w stronę Chechła (przez bród na Białej Przemszy), obecnie zamkniętą na skutek interwencji MON.
